آخرین گزارش مرکز آمار ایران حاکی از آن است که در زمستان ۱۴۰۳ نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر ۷.۸ درصد و نرخ مشارکت اقتصادی ۴۰.۱ درصد بوده است. جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در این فصل ۲۴ میلیون و ۲۹۵ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱۰۲ هزار نفر افزایش داشته است.
از آنجا که در دهه‌های اخیر، تحولات تکنولوژیک، بازار کار را به شدت متحول کرده است بسیاری از مشاغل سنتی از بین رفته‌اند یا به مهارت‌های جدیدی نیاز پیدا کرده‌اند. در عین حال، مشاغل تازه‌ای در حوزه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی، انرژی‌های نو و خدمات دیجیتال به وجود آمده‌اند که نیاز به آموزش‌های خاص و مهارت‌های تخصصی دارند.
در سال‌های اخیر موضوع نرخ مشارکت اقتصادی و انعکاس آن در نرخ بیکاری به یکی از موضوعات مهم در تحلیل‌های اقتصادی کشور و بررسی بازار کار بدل شده است. ضمن اینکه باور‌ها به آمار‌های اشتغال نیز به دلایلی کمتر است.
طبق اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در میان جمعیت ۱۵ سال و بیشتر کشور در پاییز امسال ۷.۲ درصد محاسبه شده که نسبت به مدت مشابه پارسال ۰.۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
مرکز آمار، چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در پاییز ۱۴۰۳ را منتشر کرد که بر اساس آن نرخ بیکاری در سطح کشور همچنان روند کاهشی دارد. سیستان و بلوچستان، بیشترین و تهران، کمترین نرخ بیکاری را دارند.
افزایش نرخ بیکاری می‌تواند باعث کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP) شود زیرا افراد بیکار نمی‌توانند به تولید و ایجاد ارزش افزوده در اقتصاد کمک کنند. بیکاری می‌تواند تاثیرات روانی و اجتماعی منفی بر افراد داشته باشد، از جمله افزایش استرس، کاهش اعتماد به نفس و افزایش مشکلات خانوادگی و اجتماعی.
مرکز آمار چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در پاییز ۱۴۰۳ را منتشر کرد که بر اساس آن نرخ بیکاری در سطح کشور همچنان روند کاهشی دارد. در این میان، نام قم از فهرست استان‌هایی با بیشترین نرخ بیکاری و نام استان مرکزی از جدول استان‌هایی با کمترین نرخ بیکاری خارج شده است.
اقتصاددانان مشخص کرده‌اند که ممکن است رابطه‌ای بین تورم و بیکاری وجود داشته باشد که به افتخار اقتصاددان AW Phillips که این رابطه را در سال ۱۹۵۸ شناسایی کرد، به عنوان منحنی فیلیپس توصیف می‌شود.منحنی فیلیپس فرض می‌کند که بین تورم و بیکاری همبستگی وجود دارد. وقتی تورم بالاست، بیکاری کم است. برعکس، زمانی که تورم پایین است، سطح بیکاری افزایش می‌یابد.
طبق گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در تابستان ۱۴۰۳ به ۷.۵ درصد کاهش یافته است. همچنین، رشد اقتصادی با نفت ۳.۴ درصد و بدون نفت ۲.۳ درصد اعلام شده است.
بیکاری پدیده‌ای چندبعدی است که به دلایل متنوعی ایجاد می‌شود. بیکاری اصطکاکی اغلب کوتاه‌مدت و ناشی از جابجایی‌های فردی است. بیکاری ساختاری به تغییرات اساسی در اقتصاد مربوط است و بلندمدت محسوب می‌شود. بیکاری دوره‌ای نیز در دوران رکود اقتصادی و کاهش تقاضا رخ می‌دهد.
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در میان جمعیت ۱۵ سال و بیشتر کشور در تابستان سال جاری ۷.۵ درصد محاسبه شده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۰.۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
نتایج آمارگیری نیروی کار تابستان ۱۴۰۳ نشان می‌دهد، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله ۱۹.۴ درصد بوده است. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۴۰۲) ۷ دهم درصد کاهش یافته است.
در تابستان ۱۴۰۳ سهم جمعیت بیکار فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران حدود ۴۴ درصد بوده است که این رقم نسبت به فصل مشابه سال قبل۱.۱ درصد افزایش داشته است.
با وجود کاهش نرخ بیکاری کشور به ۷.۵ درصد در تابستان امسال، در ۱۵ استان کشور آمار بیکاران افزایش یافت. استان سیستان و بلوچستان نیز بیشترین نرخ بیکاری را رقم زد.
براساس گزارش مرکز آمار، در بهار ۱۴۰۳ نرخ بیکاری مردان فارغ‌التحصیل ۷.۸ درصد و نرخ بیکاری زنان فارغ‌التحصیل نیز ۲۰ درصد بوده است. سهم جمعیت بیکار فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران در بهار ۱۴۰۳ حدود ۴۳ درصد بوده است.